INVALLEN

“Kun je maandag invallen in groep 6?” Mijn directeur was even naar me toegelopen op het plein en viel met de deur in huis. “Je mag ook gerust nee zeggen, hoor!”, voegde hij er aan toe. Ik ken hem lang genoeg om te weten dat hij dat laatste ook oprecht meent. Maar toch, wat doe je dan…?

Het probleem zal iedereen ondertussen wel bekend voorkomen. Geen invaller te vinden. Het dreigende lerarentekort is al merkbaar. Sterker nog, het is nu al een probleem. Directies en schoolbesturen zitten met de handen in het haar en de vrouw en de man op de werkvloer offeren zich vaak op om het schip in de vaart te houden. Want hoewel er kuddes jonge collega’s zouden moeten rondlopen, is er geen invaller te vinden.

En dan komt die vraag. Alle collega’s die geen volle baan hebben kunnen ervan uitgaan dat ook hun directeur ze regelmatig zal vragen om op hun vrije dag(en) in te vallen op de eigen school. Laat duidelijk zijn: als ik directeur zou zijn, zou ik diezelfde vraag stellen. Maar wat doe je dan? Er zullen collega’s zijn die dat maar al te graag willen. Zeker de jonge collega’s met sprokkelbaantjes. Mits ze natuurlijk geen verplichtingen hebben bij andere werkgevers.

Maar de meeste collega’s die, net als ik, bewust minder zijn gaan werken, hebben daar hun persoonlijke redenen voor. De één omdat ze mantelzorger voor haar moeder is, een ander om er voor de eigen kinderen te zijn, weer andere wegens gezondheidsredenen, studie, of gewoon omdat je voor jezelf gekozen hebt. Of omdat ze zo nodig een blog moet schrijven.

Wedden dat velen van ons echter uiteindelijk ja zullen zeggen? En waarom? Niet voor het geld (zie mijn vorige blog). Nee, omdat je elkaar niet in de steek wilt laten. Omdat je je collega’s niet wilt opzadelen met een opgedeelde klas. Omdat je ouders niet voor problemen wilt zetten. Dat je de goede naam van de school niet te grabbel wilt gooien. Omdat je je verantwoordelijk voelt, betrokken, solidair. Omdat…

Maar is het slim om dit maatschappelijk probleem met kunst-en-vliegwerk op te vangen en het daardoor niet op te lossen? Is het verstandig om persoonlijke belangen steeds maar weer ondergeschikt te maken aan je werk, aan je school? Ieder moet daarbij zijn eigen afweging maken.

Ik heb bewust gekozen voor minder werken. Mijn persoonlijke overwegingen zijn niet zo van belang, ieder heeft zo zijn redenen. Maar de dagen dat ik niet naar school ga zijn belangrijk voor me. Toch vind ik het lastig om zo’n invalvraag met nee te beantwoorden. Ook als er zwaarwegende privéredenen zijn.

Daarom heb ik nu de stoute schoenen aangetrokken. Ik ben een paar dagen later naar mijn directeur gegaan en hem verzocht mij niet meer persoonlijk te vragen of ik wil invallen. Voor mijn eigen groep maak ik nog een uitzondering, maar verder wil ik me door nee te zeggen niet asociaal voelen. Ook wil ik af van het gevoel dat ik me moet verantwoorden voor mijn keuze. Gelukkig had hij er alle begrip voor.

Hoewel ik me wel realiseer dat ik mijn collega’s met een probleem laat zitten, weet ik ook dat als zij zelf eveneens zo’n beslissing nemen, ik de bal teruggekaatst krijg. Dat ook ik dan opgescheept kan komen te zitten met extra leerlingen uit een opgesplitste klas. Vanzelfsprekend, zou ik willen zeggen. Maar toch voelt mijn beslissing als een bevrijding. Ik ben voor mezelf opgekomen. Ik heb zelf een klein beetje van de werkdruk weggenomen. En dat voelt goed.